रातो आँखाको महामारी: लक्षण, रोकथाम, र उपचार

हालैका दिनहरूमा, भाइरल कन्जन्क्टिवाइटिस, जसलाई सामान्यतया 'आँखा पाक्ने' भनेर चिनिन्छ, जुन नेपालको धेरै ठाउँमा देखा परेको छ। यो संक्रामक आँखा संक्रमण विभिन्न भाइरसहरुको कारणले गर्दा हुन्छ । रातो हुने, चिलाउने र पानी आउने यसका मुख्य लक्षण हुन। हामी आँखाको महामारीको कारण, लक्षण, निवारका उपाय र उपचार विकल्पहरू बारे जानकारी दिनेछौं।

भाइरल कन्जन्क्टिवाइटिस : भाइरल कन्जक्टिभाइटिस भनेको आँखाको सेतो भाग र पलकको भित्री सतहलाई ढाक्ने स्पष्ट झिल्ली, कन्जक्टिभाको सूजन हो। यो अत्यधिक संक्रामक हो र संक्रमित व्यक्तिहरू, दूषित वस्तुहरू वा प्रत्यक्ष सम्पर्कबाट छिटो फैलिन सक्छ।

सामान्य लक्षणहरू: भाइरल कन्जन्क्टिभाइटिसका लक्षणहरूमा आँखाको सेतो भाग रातो हुनु, धेरै आँसु आउनु, चिलाउने र कडा अनुभूति हुनु हो । बिरामीहरूले प्रकाश संवेदनशीलता र पलकहरू सुन्निएको पनि अनुभव गर्न सक्छन्। यद्यपि अवस्थाले सामान्यतया एक आँखालाई सुरुमा असर गर्छ, यो छिट्टै अर्को आँखामा फैलिन सक्छ।

भाइरल कन्जक्टिभाइटिस र अन्य आँखाको समस्या को फरक: भाइरल कन्जक्टिभाइटिस सबैभन्दा सामान्य प्रकार हो । यसलाई ब्याक्टेरिया वा एलर्जी कन्जक्टिभाइटिसबाट छुट्याउन आवश्यक छ। ब्याक्टेरियलमा सामान्यतया पहेंलो वा सेतो कचेरा हुन्छ, जबकि एलर्जी कन्जन्क्टिवाइटिसमा चिलाउने, आँसु आउने र एलर्जीको लक्षण हुन्छ।

रोकथामका उपायहरू: भाइरल कन्जेक्टिभाइटिसको फैलावटलाई रोकथाम गर्न, केही रोकथाम उपायहरू पालना गर्न महत्त्वपूर्ण छ:

• कम्तिमा २० सेकेन्डसम्म साबुन र पानीले बारम्बार हात धुने।
• नधोइएका हातले आँखा नछुने ।
• तौलिया, आँखा मेकअप, र कन्ट्याक्ट लेन्स जस्ता व्यक्तिगत वस्तुहरू बायक्तिगत मात्र प्रयोग गर्नुहोस्।
• कन्ट्याक्ट लेन्सहरू ह्यान्डल गर्दा राम्रो स्वच्छता अभ्यास गर्नुहोस्।
• सामान्यतया छोइएका सतहहरूलाई नियमित रूपमा कीटाणुरहित गर्नुहोस्।

चिकित्सा उपचार: यदि तपाईलाई भाइरल कन्जन्क्टिवाइटिस भएको शंका छ भने, तुरुन्तै उपचार लिन आवश्यक छ। आँखा हेरचाह गर्ने दृष्टि विषेशज्ञले संक्रमणको सही निदान गर्न र उपयुक्त उपचार सिफारिस गर्न सक्छ। सम्भावित जटिलताहरू रोक्नको लागि आत्म-निदान र आत्म-उपचार बेवास्ता गर्नुपर्छ।

उपचारका विकल्पहरू: भाइरल कन्जेक्टिभाइटिस भाइरसको कारणले गर्दा एन्टिबायोटिक यसको विरुद्धमा प्रभावकारी हुँदैन। उपचार लक्षण राहत र असुविधा व्यवस्थापनमा केन्द्रित छ। तपाईंको डाक्टरले सुक्खापन र जलन कम गर्न कृत्रिम आँसु सिफारिस गर्न सक्छ। चिसो कम्प्रेसले पनि सूजन र सूजनबाट राहत प्रदान गर्न सक्छ।

अवधि र संक्रमण: भाइरल कन्जेक्टिभाइटिसको अवधि संक्रमणको कारण भाइरसको आधारमा केही दिनदेखि दुई हप्तासम्म फरक हुन सक्छ। संक्रमणको पाठ्यक्रमभरि संक्रामक चिन्ताको विषय बनेको छ, त्यसैले लक्षणहरू समाधान नभएसम्म अरूसँग नजिकको सम्पर्कबाट बच्न महत्त्वपूर्ण छ।

निष्कर्ष: भाइरल कन्जेक्टिभाइटिसको महामारीले राम्रो सरसफाइको अभ्यास गर्ने र संक्रामक रोगहरूको प्रकोपको बेलामा सावधानी अपनाउने महत्त्वको पूर्ण अनुस्मारकको रूपमा कार्य गर्दछ। लक्षणहरू बुझेर, रोकथामका उपायहरू अपनाएर र समयमै चिकित्सकीय सल्लाह खोजेर हामी आँखाको संक्रमणको फैलावटलाई कम गर्न र हाम्रो दृष्टि र समग्र आँखा स्वास्थ्यको सुरक्षा गर्न सँगै काम गर्न सक्छौं। सम्झनुहोस्, रोकथाम सधैं उपचार भन्दा राम्रो छ। सचेत रहनुहोस्, सुरक्षित रहनुहोस् !